Padaczka należy do schorzeń szczególnych (czyli objęta jest wyższym dofinansowaniem do wynagrodzenia z PFRON-u). Wynika to głównie z tego, że chorzy na nią są dość niechętnie zatrudniani. Czy faktycznie jest się czego bać? Na co uważać przy zatrudnianiu pracownika z epilepsją?
W Polsce zaledwie 40% osób z padaczką pracuje zawodowo. 70% z tych, którzy nie mają stałego etatu, chciałoby pracę podjąć*, ale niestety ze względu na niską świadomość społeczną dotyczącą epilepsji wielu pracodawców boi się zatrudniać takich ludzi. Czy słusznie?
Zdecydowanie nie. Obecnie 80% osób z epilepsją jest leczonych tak skutecznie, że nie doświadczają napadów. Zdaniem specjalistów nie ma przeciwwskazań, by osoba z padaczką podejmowała zatrudnienie, choć w zależności od rodzaju napadów mogą pojawić się pewne ograniczenia związane z rodzajem wykonywanej pracy.
Jakich prac nie mogą wykonywać osoby z padaczką?
Wszystko zależy od rodzaju choroby, ale aby pracownik był bezpieczny, zaleca się by nie wykonywał: prac na wysokościach i prac w nocy, jeśli jest to praca w pojedynkę. Jednakże to do lekarza należy podjęcie decyzji co do zgody na warunki pracy, jakim będzie podlegał chory. Przykładowo, jedynie u około 3% chorych napady wywoływane są bodźcami świetlnymi. Takie osoby nie powinny pracować przy monitorach (ale dla pozostałych 97% praca przy ekranie komputera jest jak najbardziej dopuszczalna). Generalnie chodzi o rozpoznanie bodźców wywołujących napad i pracę w otoczeniu, w której się nie pojawiają.
O co zadbać, zatrudniając osobę z epilepsją?
Bezpieczeństwo pracy – niestety wiele osób nie informuje współpracowników o swojej chorobie. Wynika to często z obaw związanych przed brakiem zatrudnienia, odmowy lub innego traktowania. W związku z małą świadomością Polaków na temat postępowania przy ataku padaczki lepiej zadbać o to, by przynajmniej część pracowników wiedziała o tym problemie i mogła w razie potrzeby odpowiednio zareagować. Ważne zatem jest, by współpracownicy znali podstawy pierwszej pomocy, z których mogliby skorzystać w trakcie napadu padaczkowego.
Odpowiednio przygotowane stanowisko pracy – wymaga to współpracy między pracodawcą a pracownikiem. Rzadko kiedy potrzebne są specjalne warunki pracy dla osoby z epilepsją. Chodzi bardziej o to, by w zależności od czynników wywołujących napad tak zbudować przestrzeń pracowniczą, by ich unikać.
Mity na temat pracownika z padaczką
Osoby z padaczką nie mogą prowadzić samochodu
Jeśli chory nie miał napadów padaczkowych przez dwa lata i bierze leki, to istnieje szansa na przywrócenie mu prawa jazdy (lub wydanie stosownych uprawnień).
Osoby z padaczką w trakcie ataku upadają na ziemię i toczą pianę z ust
Napady padaczkowe wyglądają bardzo różnie – niekiedy w zasadzie nawet ich nie widać. Mogą, ale nie muszą wiązać się z upadkiem. Czasem jest to po prostu zwykłe szarpnięcie czy trwające kilka sekund zaburzenie świadomości. Oczywiście ich też nie można bagatelizować.
Pracownik z padaczką nadaje się jedynie do prostych prac fizycznych
¾ pracowników z epilepsją, którzy pracują, zajmuje stanowiska niezwiązane z pracą fizyczną. Część jest na stanowiskach menedżerskich (5,7%). 25% na stanowiskach specjalistów wyższego szczebla. Główne zawody, jakie wykonują osoby z padaczką, to: pracownik biurowy, sprzedawca, księgowy, programista, mechanik. Są wśród nich również kucharze, pielęgniarki czy naukowcy.**
*Badanie TNS OBOP: „Człowiek z padaczką na rynku pracy”.
** Badanie Polskiego Towarzystwa Epileptologii z2009 roku.