„Nie dostałem pracy, bo jestem niepełnosprawny!” Pracowniku z niepełnosprawnością nie bojkotuj swojej kariery
20 maja 2016„Dlaczego nie dostałem pracy? Na pewno dlatego, że jestem niepełnosprawny
i pracodawca boi się mnie zatrudnić!”- Zdarzą się, że osoby z niepełnosprawnością w ten sposób myślą w momencie odmowy zatrudnienia. Poprzez tego typu teorie nierzadko doprowadzają do tego, że ich kariera się zatrzymuje i nie rozwija. Taki auto-sabotaż jest niezwykle niebezpieczny, bo może prowadzić do wykluczenia osoby niepełnosprawnej z rynku pracy. Na jej własne życzenie.
Osoby pełnosprawne szukając powodów braku otrzymania zatrudnienia, często winę upatrują w*:
- Braku znajomości (44%),
- Silnej konkurencji (lepiej doświadczeni kandydaci – 24%),
- Braku spełniania wszystkich kryteriów (10%),
- Słabym zaprezentowaniu się na rozmowie kwalifikacyjnej (10%),
- Zbyt wysokich oczekiwaniach finansowych (9%)
Dla osób niepełnosprawnych, częstym wyjaśnieniem tego, że nie zostały zatrudnione jest sam fakt bycia osobą niepełnosprawną. Takie wyjaśnienie (choć skądinąd często może być prawdziwe) nie pozwala na to, by dostrzec inne możliwe powody braku otrzymania oferty zatrudnienia. Prowadzi to do braku analizy odbytej rozmowy oraz nieadekwatnego usytuowania własnej osoby na rynku pracy, pośród innych – również pełnosprawnych – kandydatów.
Jakie błędy popełniają osoby niepełnosprawne w ocenie powodów odrzucenia ich kandydatury w procesie rekrutacji?
Niedostrzeganie błędów w aplikacji – literówki, złe formatowanie czy niedopasowanie CV do oferty pracy to błędy, które zdarzają się wszystkim – i pełnosprawnym i niepełnosprawnym. Obie grupy są przez to odrzucane przez pracodawców.
Niedostrzeganie błędów w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej – kłamstwo podczas rozmowy kwalifikacyjnej, brak umiejętności zaprezentowania siebie, roszczeniowa postawa, nieodpowiednie pierwsze wrażenie, nieodpowiedni strój to błędy, które również popełniają obie strony. Warto po rozmowie kwalifikacyjnej przemyśleć własne odpowiedzi i zachowanie osoby rekrutującej – czy na pewno zrobiliśmy wszystko jak należy?
Brak kwalifikacji – w trakcie spotkania rekrutacyjnego, prowadzący spotkania zadaje pytania by zdiagnozować potencjale umiejętności i kompetencje kandydata. Może się okazać że tych, których oczekuje, kandydat nie posiada. Warto zatem po każdym spotkaniu zastanowić się nad tym, z których pytań wybrnęliśmy śpiewająco, a które obnażyły nasze braki kompetencyjne. Może warto popracować nad dodatkowymi kompetencjami? Poszerzyć wiedzę lub spróbować zdobyć dodatkowe doświadczenie?
Oczekiwania finansowe – z jednej strony pracodawca zatrudniając osobę niepełnosprawną może starać się o dofinansowanie do wynagrodzenia. Z drugiej, osoba niepełnosprawna
(w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności) może mieć prawo do skróconego dnia pracy, ograniczenia w wykonywaniu niektórych czynności czy prawo do dodatkowego urlopu wypoczynkowego. Da pracodawcy to wszystko jest kwestią finansów i konieczności obliczenia opłacalności danego pracownika. Obniżony wymiar czasu pracy lub dodatkowy urlop oznaczają, że pracownik będzie pracował krócej niż jego pełnosprawny kolega. Pracodawca skrzętnie wylicza sobie opłacalność poszczególnych kandydatów i niekiedy może okazać się, że bardziej „opłacalny” przy danych oczekiwaniach finansowych jest pracownik pełnosprawny (lub z innym rodzajem niepełnosprawności).
Roszczeniowość – nie bez znaczenia pozostaje też postawa kandydata Bywa, że osoby niepełnosprawne zamiast negocjować z pracodawcą i próbować wypracować wspólny kompromis, już na etapie rozmowy kwalifikacyjnej stawiają żądania dotyczące warunków pracy. Nie chodzi o to, by rezygnować z przywilejów czy koniecznych udogodnień w pracy ale o formę przedstawienia oczekiwań. Kandydat, który powie, że do efektywnej pracy jest mu potrzebne np. specjalne krzesło i dopyta o taką możliwość, będzie inaczej potraktowany niż pracownik, który przedstawi „listę wymagań” na pierwszym spotkaniu, dodatkowo podpierając się przepisami, które nakazują pracodawcy dostosowanie stanowiska pracy.
Oczywiście trudno szacować ile faktycznie rezygnacji z osób niepełnosprawnych podyktowanych jest ich niepełnosprawnością, a na ile problemem związanym z brakiem kompetencji czy niedopasowaniem do kultury organizacji firmy. Niemniej jednak, warto mieć świadomość, że nie tylko niepełnosprawność i jej rodzaj wpływa na to, że pracownik jest „zatrudnialny”. Zbyt często kandydaci do pracy winą za swoje niepowodzenia obarczają niepełnosprawność, podczas gdy odrobina pracy nad swoimi kompetencjami miękkimi bądź podniesienie kwalifikacji zawodowych wystarczyłyby do tego, by zdobyć satysfakcjonującą pracę.
*Badanie serwisu pracy Praca.pl 2015 r.